Зошто златото е скапо? Во август 2020 година, цената на златото достигна највисока точка во историјата. Една унца злато вредеше повеќе од 2000 долари. Овој метал е познат и посакуван уште од рани времиња. Но, никогаш досега златото не било толку вредно… Природно е да се запрашаме: зошто? Кој е посебниот квалитет што го прави златото толку важен дел од светската економија?
Златото не е најреткиот метал во светот. Ниту најскапиот. Тоа не е метал кој најмногу се користи во индустриските и технолошките процеси. Тогаш која е неговата тајна? Краткиот одговор е: „Златото е вредно затоа што луѓето се согласиле дека златото е вредно“. Истото важи и за декретните пари. Неговата вредност зависи од општествениот договор дека парите имаат вредност. Така, секој знае дека средствата што ги добива како исплата може да се заменат, на пример, за автомобил или некоја храна во продавница. Со истите пари сопственикот на дуќанот ќе си ги наполни рафтовите и ќе ги плати своите работници. И тој циклус продолжува сѐ додека трае вербата во вредноста на парите. Ако сопствениците на продавниците престанат да веруваат дека парите имаат некаква вредност и ако одлучат да прифаќаат само парчиња злато или биткоини како платежни средства, обоената хартија што ја имаме во нашите паричници би станала безвредна за секунда.
Зошто златото е скапо??
А златото се смета за еден од најстарите примероци на пари во нашата историја. Оваа долга традиција е една од причините зошто златото и денес е многу вредно. Од времето на првите цивилизации, овој метал е исклучително баран и ценет. Ова делумно се должи на неговите уникатни својства. Железото, оловото, бакарот и алуминиумот кородираат со текот на времето. Со други зборови, тие се претвораат во ‘рѓа. Ова ги прави потешки за користење како монети направени за одржување константна вредност. На благородните метали обично не им влијаат временските услови. Сепак, платината и паладиумот биле исклучително ретки низ историјата, би било невозможно да се заснова успешна економија на нивната вредност. Ова не е ситуација и со златото. Неговото присуство во природата е доволно големо за да направи онолку монети колку што ѝ требало на раната цивилизација. Но, во исто време, златото е доволно ретко за да го направи овој процес комплициран и ексклузивен.
Освен како пари, златото поради неговите својства често се користело и како украсен метал. Отпорноста на временските услови и леснотијата со која може да се обликува во облици го направија златото прв избор за накит, но и важен индустриски метал подоцна.
Култот на златото трае повеќе од пет илјади години. Во тој долг период златото стана симбол на вредност и луксуз. Но, и средство за складирање на вредноста. Постојат многу познати споредби за вредноста на златото и парите. На пример, една таква споредба вели дека добро изработената тога во антички Рим била проценувана за истото количество злато што би требало да го потрошите денес за да добиете одело по мерка. Исто така, просечниот автомобил што го произведува Форд денес се вреднува со злато, приближно како моделот Т пред 110 години. Во американски долари, цената се зголемила повеќе од сто пати. Со други зборови, доларот изгуби повеќе од 99 проценти од својата вредност низ годините поради инфлацијата.
Дали златото ќе станува уште поскапо?
Друг посебен квалитет на златото е разновидноста на неговата употреба. Околу 50 проценти од златото купено за една година се купува како инвестиција. Со значење: како
монети и прачки кои се користат како безбедно „засолниште“ на пазарот.
Останатите 50 проценти се наменети за накит и индустриска употреба. Така, дури и ако златото престане да биде популарно како безбедно засолниште, сепак би било барано на пазарот. Конечно, вредноста на златната монета или прачка никогаш не може да биде нула. Акциите и обврзниците, дури и криптовалутите, можат да станат безвредни. Златото не може. Ја има не само вредноста на употребата, туку и трошоците за производство. Трошоците за ископување на унца злато се околу 1000 долари. Доколку цената на златото паднела под тоа ниво, производството ќе се запрело. Што би довело до недостиг на злато на пазарот. Тоа пак би довело до зголемување на цената на златото.
Ова е краток одговор на прашањето зошто златото е скапо. Но, уште поважно прашање за сите инвеститори е: дали ќе биде уште поскапо?
Bank of America тврди дека има одговор. A одговорот е: да. Според нивните прогнози, една унца злато би требало да вреди повеќе од 3 000 долари до крајот на следната година. Тоа е 50 проценти повеќе отколку што вреди златото денес. Со други зборови, златото има богато минато. Но, и светла иднина.
