Altın neden pahalı? Ağustos 2020 yılında altın fiyatı tarihin en yüksek noktasına ulaştı. Bir ons altının değeri 2000 dolardan fazlaydı. Bu metal zamanın doğuşundan beri biliniyor ve seviliyor. Ama altın daha önce hiç bu kadar değerli olmamıştı… Nedenini sormak çok doğal. Altını dünya ekonomisinin bu kadar önemli bir parçası yapan bu özel nitelik nedir?
Altın dünyadaki en nadir metal değildir. En pahalısı bile değildir. Endüstriyel ve teknolojik işlemlerde en çok kullanılan metal değildir. O zaman altının sırrı nedir? Kısa cevap şudur: “Altın değerlidir çünkü insanlar altının değerli olduğu konusunda anlaşmışlardır”. Aynı şey itibari para için de geçerli. Değeri, paranın değeri olduğuna dair bir toplumsal anlaşmaya bağlıdır. Herkes, ödeme olarak aldığı paranın, örneğin bir araba veya mağazadaki bir yiyecekle değiştirilebileceğini bilir. Mağaza sahibi aynı parayı raflarını doldurmak ve çalışanlarına ödeme yapmak için kullanır. Ve bu döngü, paranın değerine olan inanç devam ettiği sürece devam eder. Mağaza sahipleri paranın değeri olduğuna inanmayı bırakırlarsa ve ödeme olarak sadece altın keseği veya bitcoin kabul etmeye karar verirlerse, cüzdanlarımızdaki renkli kağıt bir anda değersiz hale gelirdi.
Altın neden pahalı?
Altın, tarihimizdeki en eski para örneklerinden biri olarak kabul edilir. Bu uzun gelenek, altının bugün hala çok değerli olmasının nedenlerinden biridir. İlk uygarlıkların zamanından beri bu metal son derece aranmış ve takdir edilmiştir. Bu kısmen benzersiz özellikleri sayesindedir. Demir, kurşun, bakır ve alüminyum zamanla paslanır. Başka bir deyişle, pasa dönüşürler. Bu, sabit bir değeri korumak için yapılmış madeni para olarak kullanılmalarını zorlaştırır. Kıymetli metaller çoğunlukla hava koşullarından etkilenmez. Fakat platin ve paladyum tarih boyunca son derece nadir bulunmuştur. Gelişen bir ekonomiyi onların değerlerine dayandırmak imkansız bir görev olurdu. Altında durum ise farklı. Doğadaki varlığı, erken bir uygarlığın ihtiyaç duyduğu kadar madeni para yapmak için yeterince büyüktür. Ancak aynı zamanda altın, bu süreci karmaşık ve ayrıcalıklı kılacak kadar da nadirdir.
Altın, paranın yanı sıra sahip olduğu özellikler sayesinde dekoratif bir metal olarak da sıklıkla kullanılıyordu. Hava koşullarına karşı dayanıklılığı ve kolayca şekillendirilebilme kolaylığı, altını takı için ilk tercih ve daha sonraki zamanlarda önemli bir endüstriyel metal haline getirdi.
Altın kültü beş bin yıldan fazla sürer. Bu uzun dönemde altın, değer ve lüksün simgesi haline geldi. Ama aynı zamanda bir değer saklama varlığı olarak da kullanıldı. Altın ve paranın değeriyle ilgili birçok iyi bilinen karşılaştırma vardır. Örneğin, böyle bir karşılaştırma, antik Roma’da iyi yapılmış bir toganın, bugün özel dikim bir takım elbise almak için harcamanız gereken altın miktarıyla aynı değerde olduğunu gösterir. Ayrıca, Ford tarafından yapılan ortalama bir otomobil bugün altın olarak aşağı yukarı 110 yıl önce T modelinin aynı değerindedir. ABD doları cinsinden fiyatı yüz kattan daha fazla arttı. Diğer bir deyişle dolar, enflasyon nedeniyle yıllar içinde değerinin yüzde 99’undan fazlasını kaybetti. Ancak altının değeri aynı kaldı.
Altın daha da pahalanacak mı?
Altının bir diğer özel niteliği de kullanım çeşitliliğidir. Bir yılda satın alınan altının yaklaşık yüzde 50’si yatırımlık altın olarak satın alınmaktadır. Bunun anlamı ise, piyasada altın
madeni parası ve külçeleri güvenli liman olarak kullanılmaktadır.
Son olarak, bir altın para veya külçenin değeri asla sıfır olamaz. Hisse senetleri ve tahviller, hatta kripto para birimi bile değersiz hale gelebilir. Altın gelemez. Sadece kullanım değeri değil, aynı zamanda üretim maliyeti de vardır. Bir ons altın çıkarmanın maliyeti yaklaşık 1000 dolar. Altın fiyatı bu seviyenin altına düşerse, üretim durdurulurdu. Bu da piyasada altın kıtlığına yol açardı. Bu ise altının fiyatını yükseltirdi.
Altın neden pahalı sorusunun kısa cevabı budur. Ancak tüm yatırımcılar için daha da önemli soru şudur: Daha da pahalı olacak mı?
Bank of America, cevabın kendisinde olduğunu iddia ediyor. Ve cevabı: evet. Tahminlerine göre gelecek yılın sonuna kadar bir ons altının değeri 3000 dolardan fazla olacak. Bu, altının bugünkü değerinden yüzde 50 daha fazla. Başka bir deyişle, altının zengin bir geçmişi ve aynı zamanda parlak bir geleceği var.
